ΤΟ ΝΤΑΒΑΝΤΟΥΡΙ

Χιόνια και νταλίκες, το κρίσιμο «τεστ» για τα Τέμπη

Πάνω από 1.000 άτομα βρίσκονται «επί ποδός» στους τρεις παρακαμπτήριους δρόμους

«Πυκνή ομίχλη για το τι μέλλει γενέσθαι» σκεπάζει τα στενά των Τεμπών τρεις εβδομάδες μετά την φονική κατολίσθηση που έκοψε την Eλλάδα στα δύο προκαλώντας ταλαιπωρία σε χιλιάδες ταξιδιώτες και οικονομικές συνέπειες σε Θεσσαλία και Μακεδονία.

Την ώρα που αρμόδια κυβερνητικά στελέχη «διαρρέουν» ότι τα Τέμπη ενδέχεται να ξανανοίξουν μετά ένα μήνα, οι υπάλληλοι των κρατικών υπηρεσιών στους νομούς Λάρισας, Πιερίας και Κοζάνης προετοιμάζονται να παραμείνουν μέχρι το... Πάσχα στους τρεις εναλλακτικούς - αναγκαστικούς οδικούς άξονες που απορροφούν σήμερα όλη την κυκλοφορία μεταξύ Βορρά - Νότου ενώ τα δύο πορίσματα των εμπειρογνωμόνων για τα αίτια και τα προτεινόμενα μέτρα αποκατάστασης, σημείωσαν καθυστέρηση λόγω της διελκυστίνδας μεταξύ υπουργείου και παραχωρησιούχου κατασκευάστριας εταιρίας «σχετικά με το ποιος ευθύνεται και το ποιος θα πληρώσει το... μάρμαρο της μεγάλης κατολίσθησης των Τεμπών». Αρχικά αναμενόταν μέχρι τα Χριστούγεννα μόνο το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων (με τη συμμετοχή Ελβετών ειδικών και αλπινιστών) της κατασκευάστριας εταιρείας «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου». Στην πορεία όμως, το υπουργείο Υποδομών, διαπιστώνοντας ότι, εν πολλοίς, από τα συμπεράσματα του πορίσματος εξαρτώνται το κόστος και ο φορέας που θα καλύψει αυτό το κόστος, όρισε «δική του» ομάδα ειδικών από Ελλάδα, Αυστρία, Γαλλία και Καναδά. Τα δύο πορίσματα απαντούν (σε μεγάλο τουλάχιστον βαθμό) αν οι κατολισθήσεις οφείλονται σε φυσικά φαινόμενα –στις βροχοπτώσεις που σημειώθηκαν τον Δεκέμβριο στα Τέμπη και στο σαθρό έδαφος των πρανών του Κισσάβου– ή στις επιπτώσεις των ανατινάξεων για τη διάνοιξη των μεγάλων σηράγγων που κατασκευάζονται στα σπλάχνα του Κισσάβου.

Τις τρεις εδβομάδες που κύλησαν από την ημέρα της κατολίσθησης (17 Δεκεμβρίου) η μεγάλη μάχη για τα Τέμπη δόθηκε στις τρεις παρακαμπτήριες οδούς ή στο «Επιχειρησιακό Σχέδιο των 3 νέων οδικών αξόνων» το οποίο εφαρμόζει η Περιφέρεια Θεσσαλίας σε συνεργασία με υπηρεσίες των Περιφερειών Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, χρησιμοποιώντας περίπου 1.000 άτομα που βρίσκονται στους δρόμους επί 24ωρον για την ομαλή διακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων.

Είναι η πρώτη φορά που ο κρατικός μηχανισμός καλείται να υλοποιήσει ένα τέτοιο σχέδιο σε τόσο μεγάλη έκταση και να ανταποκριθεί σε απαιτήσεις που ανακύπτουν σε διαφορετικούς τομείς (π.χ. τουρισμός, κτηνοτροφία, μεταφορές), αλληλοεξαρτώμενους μεταξύ τους.

Το σχέδιο που εφαρμόζεται έχει φέρει τα πάνω - κάτω στους νομούς Πιερίας και Λάρισας (λιγότερες οι αλλαγές στους νομούς Κοζάνης, Ημαθίας, Γρεβενών και Τρικάλων που επηρεάζονται από την εφαρμογή του), έχει επηρεάσει τις τοπικές κοινωνίες και την οικονομία τους, ενώ έχει ευεργετήσει άλλες που έως τώρα ήταν... ξεχασμένες στον χάρτη.

Λόγω των καλών καιρικών συνθηκών που επικράτησαν από την ημέρα της εφαρμογής του το σχέδιο δεν δοκιμάστηκε στα... δύσκολα.

«Μέχρι τώρα είχαμε την τύχη με το μέρος μας», ανέφερε αξιωματικός της Αστυνομίας. «Δύο νταλίκες που θα διπλώσουν στον δρόμο κατά τη διάρκεια μιας κακοκαιρίας με χιονοπτώσεις έστω και μέτριας έντασης είναι ικανή να τινάξει στον αέρα τον όλο σχεδιασμό», επισημαίνουν υπηρεσιακοί παράγοντες, καθώς μεγάλα τμήματα των εθνικών δρόμων όπως αυτοί των Κατερίνης - Ελασσόνας και Κοζάνης - Ελασσόνας είναι προδιαγραφών επαρχιακής οδού και στην πρώτη αναποδιά του καιρού χαρακτηρίζονται δύσβατοι και επικίνδυνοι ακόμη και πριν από την ένταξή τους στο συγκεκριμένο Σχέδιο, πόσω μάλλον τώρα που ο αριθμός των οχημάτων έχει ξεπεράσει τα όριά τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι περίπου 50 περιπολικά και των τριών Αστυνομικών Διευθύνσεων βρίσκονται διαρκώς στους τρεις οδικούς άξονες (Κατερίνη - Ελασσόνα - Λάρισα, Κλειδί Ημαθίας - Kοζάνη - Ελασσόνα - Λάρισα, Ομόλιο - Αγιά - Αγιόκαμπος - Λάρισα), ενώ δεκάδες άλλα οχήματα (γερανοί, πυροσβεστικά, ασθενοφόρα, εκχιονιστικά) σταθμεύουν επί 24ωρον σε κομβικά σημεία του οδικού δικτύου.

Για να αποτυπωθεί η κατάσταση των τριών οδικών αξόνων και οι αντοχές τους, η περιφερειάρχις Θεσσαλίας κ. Καλλιόπη Γερακούδη ζήτησε συνεργεία του υπουργείου Υποδομών να συντάξουν σχετικές μελέτες οι οποίες, όπως είπε στην «Κ», αναμένεται να παραδοθούν στην Περιφέρεια μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα.

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας πέτυχε την έγκριση 5,5 εκατ. ευρώ (με άλλα 4 και 3 εκατ. ενισχύθηκαν αντίστοιχα οι Περιφέρειες Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας) για άμεσες επεμβάσεις σήμανσης, ασφαλτόστρωσης και άλλων έργων που είναι αναγκαία κατά μήκος των τριών διαδρομών. «Διαχειριζόμαστε μια κρίση στην οποία όλοι θα επιβαρυνθούν και το κράτος και οι πολίτες», ανέφερε χαρακτηριστικά η περιφερειάρχις Θεσσαλίας.

Μέχρι στιγμής, δεν μπορεί να γίνει αποτίμηση των ζημιών που έχουν υποστεί οι τοπικές κοινωνίες ούτε όμως και του κέρδους που καρπώνονται περιοχές που αναδείχθηκαν από την εκτροπή της κυκλοφορίας των οχημάτων.

Οι αναγκαστικές εκτροπές της κυκλοφορίας των Τεμπών ανέδειξαν την ομορφιά περιοχών άγνωστων στους πολλούς και η περιφερειάρχις Θεσσαλίας κ. Γερακούδη παρότρυνε τους εκπροσώπους της Νομαρχιακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης να διεκδικήσουν προγράμματα και κονδύλια τουριστικής προβολής τους. «Είναι μια άγνωστη Ελβετία, είπε χαρακτηριστικά για τους ορεινούς όγκους και μια ευκαιρία ν’ αναδειχθεί».

Η Πιερία, πάντως, κυρίως η νότια, φαίνεται ότι έχει υποστεί τη μεγαλύτερη ζημιά από το κλείσιμο των Τεμπών, καθώς η επισκεψιμότητα μειώθηκε σε ποσοστό που φθάνει το 70%, ενώ πρόχειρες εκτιμήσεις των ΚΤΕΛ Πιερίας και Λάρισας υπολογίζουν την οικονομική ζημία γύρω στα 5 εκατ. ευρώ.

ΠΗΓΗ